Drukwerkveredeling: de kers op de taart

Een grafisch ontwerper heeft een scala aan mogelijkheden om 'de puntjes op de i te zetten' om zo het resultaat te verfijnen. Als opdrachtgever ben je hiervan vaak niet op de hoogte en laat je alles maar op je af komen. Daarom een korte blog over drukwerkveredeling, ter inspiratie om tot een mooi afgewerkt resultaat te komen.

zwart over zwart

Zwart over zwart

Dit wordt vaak toegepast om dieper zwart te creëren. Bij full colour drukwerk kan je kiezen om alleen zwart te drukken, wat meestal een donkergrijze tint oplevert omdat heel veel inkt in het papier trekt. Leesteksten kan je het beste alleen zwart maken omdat dit het scherpste resultaat geeft. Om heel diepzwart bij illustraties en koppen te drukken doe je er goed aan de andere kleuren van CYMK erin te betrekken. Een goede oplossing is:  C=60%, M=50%, Y=50%, K=100%. Drukinkt is transparant, dus deze kleuren zal je niet waarnemen, maar ze geven het zwart wel een diepere uitstraling. Je kan hiermee experimenteren, maar de som van de CMYK-waarden mag niet hoger zijn dan 280%.

Spotvernis

Een andere manier om een accent te leggen in drukwerk is het gebruik van vernis. Dit wordt meestal sowieso aangebracht omdat de inkt anders afgeeft. Bij spotvernis kan je ook plaatselijk vernis op de pagina aanbrengen. Je krijgt dan een subtiel mat en glanzend resultaat op dezelfde pagina.

Vijfde kleur

Bij CYMK druk (full colour drukwerk) is de kleurintensiteit vaak beperkt. De kleuren zijn niet allemaal even briljant: oranje lijkt meer op beige en ook paars en turkoois zijn moeilijk weer te geven. Dit los je op door een vijfde kleur te gebruiken. Je kan dan een Pantonekleur, bijvoorbeeld oranje, laten meedrukken om tot een verbluffend resultaat te komen.

Pantone kleuren

Pantonekleur

Bedenk dat je in full colour maar drie pigmenten en zwart gebruikt. Het is eigenlijk gezichtsbedrog: met kleine puntjes probeer je alle kleuren van de regenboog weer te geven... Pantonekleuren maken écht het verschil, daar gebruik je maar liefst tien pigmenten!

Vernis, UV lak, lamineren

Drukwerkveredeling: een mooi woord dat subtiel aangeeft wat vernis, UV lak en lamineren met drukwerk doen. Vernis kan op de pers worden gedaan en is het daarom weliswaar het goedkoopst, maar geeft een beperkt resultaat. UV lak wordt door middel van zeefdruk aangebracht. Hier zijn de mogelijkheden groot: er is meer dan alleen glans of mat, denk maar eens aan kerstkaarten met glitters. Lamineren is het duurzaamst en zeer geschikt als het drukwerk bijvoorbeeld snel vies wordt, zoals bij een map of ordner. Je kan bij drukwerkveredeling kiezen uit mat of glans. Mat geeft een subtiel resultaat, maar vingerafdrukken zijn snel zichtbaar. Glans geeft intense kleuren en spiegelt.

Zilver en goud

Zilver en goud zijn ook drukinkten en bestaan in vele variaties. Denk aan koperkleurig, donkergoud tot blondgeelgoud. Of aluminiumkleurig zilver tot RVS zilver. Bij drukinkt mag je niet verwachten dat je jezelf erin kan spiegelen, dan moet je overstappen op de volgende techniek:

Gepreegd notitieboek

Foliedruk in combinatie met diepdruk 

Hierbij wordt een folie op het drukwerk aangebracht die wel kan spiegelen: drukwerkveredeling op z'n best! Ook vele andere kleuren en effecten zijn mogelijk. Omdat er een cliché moet worden gemaakt, is het ook mogelijk om voor dezelfde kosten een diepdruk of debossing te maken: hierbij wordt het papier naar beneden gedrukt. Dit kan ook zonder folie of met transparante matte of glanzende folie, wat weer een subtiel resultaat geeft.

Waaiers met kleur-samples voor foliedruk

Embossing en debossing

Dit is het omlaag of omhoog drukken van het papier. Hiervoor moet een cliché worden gemaakt wat startkosten geeft. Het cliché wordt bewaard zodat bij een herdruk u deze kosten niet meer heeft.

Stansen, rillen, perforatie

Met een stans kan je drukwerk uitsnijden. Er is veel mogelijk, maar niet alles. Meestal is het een afgeronde vorm, omdat het drukwerk ook makkelijk los moet kunnen komen van het mes. Voor een stansmens worden extra kosten in rekening gebracht. Dit is echter éénmalig, het stansmes wordt bewaard voor eventuele nabestellingen. Ook zijn er honderden kant en klare stansmessen beschikbaar zodat je hiervoor dan niet hoeft te betalen.

Schuin snijden

Hiermee krijg je ook vaak verassende resultaten, vooral als je het combineert met vouwen. Drukwerk hoeft écht niet persé rechthoekig te zijn!

Vouwen

Vouwen kan ook in vele variaties. Ik vouw vaak van tevoren eerst een model waar ik schetsjes op maak, voordat ik écht ga ontwerpen. Dit geeft mij meer houvast en een creatiever resultaat.

Binden

Globaal zijn er twee manieren om te binden: gelijmd of genaaid. Gelijmd is eenvoudiger: alle pagina’s zijn door een soepele lijmlaag gebonden. Genaaid is traditioneel en bewerkelijk: alle katernen zijn door middel van garen op een linnen band bevestigd. Dit geeft een verzorgde ‘klassieke’ uitstraling. Het binden is een vak apart. Het lijkt mij beter om hierover binnenkort een aparte blog schrijven.

Personificeren

Door digitale technieken is het mogelijk om voor elke ontvanger een aangepaste versie van drukwerk te maken, met bijvoorbeeld de naam van de ontvanger in de tekst. Het maakt het drukwerk persoonlijker. De ontvanger gaat er zorgvuldiger mee om en de boodschap komt beter over.

Papier